Quero aplicar a miña ciencia á lingua para pintar a face do noso maior ben colectivo: o galego







martes, 20 de setembro de 2011

O galego non atura a calor

por José Luís Sucasas, no Xornal:


O galego é idioma nado na brétema e as súas palabras arroladas en berce de musgo e orballo, e xaora que non atura ben a calor. Por iso non é de estrañar que Vieiros se nos fora en Xullo do ano pasado, e Galicia-Hoxe e Xornal de Galicia en Xuño e Agosto do ano que estamos. O demo do calmizo levounos por diante. Os que aínda conservades un chisco de memoria, lembraredes que o sol petou forte en Xullo de 2010: no entanto, no 2011 as fogaxes viñeron en Xuño e nos derradeiros días de Xullo e primeiros de Agosto. Todo vai cadrando. O galego é lingua de braña e xunqueira; e cando aperta o sol e a terra regaña pola seca, as palabras galegas morren esganadas coma peixes fóra da auga. A diferencia dos nosos vellos, que mais ben marchan coas xeadas do inverno.
Xornal de Galicia foi unha aventura engaiolante, fermosa, e o que me parece mais importante, unha aventura necesaria. Se a metade da poboación galega, —cuarta arriba, cuarta abaixo—, votaPSOE e BNG, non parece descamiñado pensar que lle gustará ler a realidade contada dende unha óptica afín, ou cando menos non belixerante, co ideario desas formacións políticas. E tendo en conta que os xornais existentes mantiñan unha liña editorial poromompera, unha de dúas: ou os votantes de esquerdas non lían xornais, ou xa aprenderan a ler do revés. Había aínda unha terceira posibilidade, moi galega, por certo: E que lle imos facer, meu? Éche o que hai! Pero sexa cal for a situación lectora da esquerda votante, o que si estaba fóra de toda dúbida era a existencia dun mercado potencial abondo para garantir o éxito da empresa.
E logo, que foi o que fallou? Sempre hai mais razóns para que algo fracase cas que hai para que trunfe, así que non é difícil dar con elas. Que se a crise xeral, que se a crise do sector, que se a perda da Xunta polo Corazón Partido, que se esto ou aqueloutro. Pero a cuestión fundamental é que a xente non merca xornais e o mercado potencial pasa a ser unha entelequia mais paseando polo limbo dos xustos. A xente le os xornais, pero non precisa mercalos, xa que pode acceder a eles de balde no medio millón de bares, tabernas, casinos e demais centros de lecer, esparexidos por todo o país. Se á venda neses lugares lle engadimos os adquiridos polos entes públicos, xa temos completado o 99 por 100 do mercado efectivo e real da prensa escrita. Quedaríanos ese 1 por 100 para a compra do exemplar do domingo por parte da xente de a pe. Noutros tempos aínda se mercaba algún xornal de cando en vez para envolverlle a merenda dos cativos ou o bocadillo do marido albanel, pero agora co papel de aluminio e mailos táper, xa non ven a conto.
Os mais listos —somos un pais de listos, non o esquezamos— dicían que Xornal de Galicia era a crónica dunha morte anunciada. Xaora que non leron a novela de Gabo, pero aprenderon a frase. Tamén dicían o mesmo cando os meus amores adúlteros con Leididí. E tanto nun caso coma no outro, os listos levaban razón. Pero tanto a xente de Xornal coma este pillagaliñas que lles escrebe, cando menos intentámolo. Cousa que eles nunca fixeron nin nunca farán. Sentan na porta da casa e agardan pacientes o paso dos cadaleitos por diante. Iso é o que lles chista. Coma o negro Floro de Zobra, que cando pousaban as andoriñas vascas no verán, sentaba nos valados a velas pasar polos camiños, aguzando eternamente un pau coa navalla, sen falarlles, sen case miralas, só refungando entre dentes : cando non vos quede outra, xa viredes a min, xa...

Ningún comentario:

Publicar un comentario