Irmandade

As Irmandades da Fala from Portal das Palabras on Vimeo.

Irmandade foi a palabra do ano 2016. Este foi o resultado da votación popular promovida polo Portal das palabras. Ben escollida!
No propio Portal das palabras difúndese este vídeo no que se explica moi claramente en que consistiron esas Irmandades das que durante este ano celebramos o seu centenario

O galego na educación infantil: medidas excepcionais para unha situación de emerxencia

por Xosé-Henrique Costas González, Membro da Cerna de ProLingua, unha nova voz de ProLingua:

Saíu á luz estes días un novo número da Revista Galega do Ensino que edita Nova Escola Galega (NEG). Este número de agora vai dedicado á lingua galega na Educación Infantil.

'O mapa da física' de Ciención de Breogán

Recollo este vídeo con subtítulos en galego de Dominic Walliman grazas ao labor de Ciención de Breogán. Aproveito para invitar a quen pase por aquí, que tamén o faga por alí, polo labor desinteresado que fan de divulgación científica e normalización lingüística, todo nun. Grazas polo traballo realizado!

'As linguas do mundo' do IES Otero Pedrayo

Usando a app touchcast, no ENDL do IES Otero Pedrayo (A Coruña), realizaron este audiovisual interactivo sobre as linguas do mundo.
A rapazada do Otero Pedrayo fálanos do nushu, unha lingua do sur da China que tiña a peculiaridade de que só a falaban as mulleres; do caló, unha variante do romaní falada principalmente na península ibérica, en acusada recesión. Tamén fan referencia ás linguas yupik faladas en Alasca e Sibeira ou o cabardiano, unha lingua chea de consonantes e escasa de vogais. Con este percorrido confímase unha enorme variedade de linguas, un mundo de formar de entender o mundo, faise unha distinción ben clara entre países e linguas e preséntanse casos de linguas mortas ou moribundas e algunhas das causas deste estado de cousas. Todo isto axudado dunha ferramenta innovadora, unha pasada.
Vía Gasta a lingua

Adondar a lingua

"Adondar a lingua" é un videopoema que fala do amor pola lingua e das raíces emocionais que a ela nos unen. Do papel da familia como transmisora de apego pola nosa cultura e tradicións. Recibiu o 2º premio compartido de videocreación, Xuventude Crea 2016.
Vía Trafegando Ronseis

Ñuqanchik

Segundo o ethnologue  o quechua é unha colección de 25 linguas que conta con 7,734,620 falantes. O pasado mes de xullo entrou en vigor a lei N° 29735, que regula o uso, preservación, desenvolvemento, recuperación, fomento e difusión das linguas orixinarias do Perú.
Desde o pasado 12/12/16 a TV Perú comenzou a emitir o seu primeiro programa en quechua, Ñuqanchik. Emítese de luns a venres. É un pequeno paso na normalización do quechua. Como todos os procesos de dignificación da lingua, ten que facer fronte a unha discriminación moi enraizada na poboación peruana. Polo de agora, o programa emítese a unha hora que explica moitas cousas, as 5:30 da mañán.

A horta de Balbina

Velaquí un adianto do novo traballo de María Fumaça, no seu traballo Aire

Por que non en galego? Unha reflexión sobre os nosos usos lingüísticos

Na canle de You Tube do IES Ribeira do Louro (O Porriño)  presentan este audiovisual como "fenomenal conferencia" de Manuel Núñez Singala, director do Servizo de Normalización Lingüística da USC. Nada máis que engadir sobrea valoración.
Contra o seu final propóñense dous experimentos sociolóxicos. Aínda que se entende o suficientemente ben o seu contido, reproduzo de seguido un par de vídeos que fan refencia a eses contidos. Un deles trata sobre o experimento Asch sobre a conformidade co que se percibe como maioría social. O individuo concorda cunha percepción evidentemente errada pero que é subscrita pola xenerilade do grupo.

No seguinte experimento, realizado nunha sala de espera, o individuo actúa de forma completamente irracional, imitando o proceder do grupo. Estes dous vídeos son unha invitación á actuación responsable e reflexiva desde o punto de vista do uso da lingua.

Denuncia do decreto do plurilingüismo no parlamento europeo

A deputada de AGE Lidia Senra, denunciou este pasado luns no parlamento europeo as prohibicións impostas polo funesto decreto do plurilingüismo que prohibe que se impartan en galego materias científicas. Reclamou o cumprimento da Carta Europea da Linguas Rexionais ou Minoritarias e reivindicou o compromiso cos dereitos lingüísticos para o galego.

Cabaliños do demo

Por medio dunha nova entrada no apartado de ligazóns do Portal das Palabras souben da existencia dun blogue adicado ás libeliñas ou cabaliños do demo de Galicia.

A cidade

Vídeo de Luz Beloso que acompaña a Magín Blanco e Uxía Senlle nunha canción dunha poesía de Manuel María.

Peixiños do mar

A Mesa publica un libriño, Os peixes e outra fauna mariña, con 30 ilustracións de Tokio e pensado para cativos de 0 a 6 anos. Trátase dunha publicación para aprender, identificar e provocar interese polo mundo dos peixes, crustáceos, moluscos e outra fauna mariña nas nenas e nenos. Pra presentaren a edición divulgaron este clip musical.
Hai hoxe xusto unha semana fun á peixería. Non me daba decidido, quería algo para a prancha.
- Leva un besugo, ou senón unha lubina. Son da ría. Cortámochos en filetes.
- A robalisa non, que é moi ghrande, mellor levo o ollomol.
Vou ter que lles levar o libriño.

Adeus ao ano, non ao autor

por Marica Campo, en Terra e Tempo:

Finaliza en apenas un mes o ano dedicado ao benquerido Manuel María. Acontece a miúdo que, o escritor ou escritora obxecto da homenaxe decidida pola Academia, fica despois desa especie de exhumación soterrado para sempre. Non vai ser este o caso. Primeiro porque, aínda que se afondase máis na obra do autor, en ningún momento houbo que exhumalo xa que estaba vivo na memoria do pobo galego máis consciente do propio ser. E segundo –segundamente, diría el- porque ese afondar no seu legado literario e biográfico, fixo medrar, se couber, a súa persoa e a súa escrita.

Petición para unhas probas do bacharelato en bretón

As Diwan son unha rede de escolas laicas e gratuítas que xurdiron ante o centralismo do estado francés que practica unha política supremacista que outorga únicamente ventaxas e dereitos ao francés fronte as outras linguas faladas no estado. As Diwan practican a inmersión en bretón e sempre tiveron dificultades ante un estado chauvinista. Abriron as súas portas no 1977 e 20 anos despois os estudantes destas escolas presentáronse por primeira vez á proba de bacharelato. Pasaron outros 20 anos e os alumnos queren facer o exame en lingua bretoa. Con este fin abriron unha petición na plataforma Change.org na que se preguntan como é posible que se lles impoña unha serie de exames en francés cando eles pensan en bretón, falan en bretón, e foron escolarizados en bretón.

En Movistar non me deixan falar en galego!

por Adela Figueroa, Praza Pública:

Acabo de ter unha conversa com unha señorita da compañia de Movistar. Reclamaban o pagamento dunha factura. Tentei razoar com ela acerca de que eu necesitaba saber os conceptos da mesma. Expliquei que, varias veces, via telefónica eu reclamara e que me prometeran que así sería. Como a señorita falaba e falaba sen me querer escoitar, eu pedín:

As sete estacións

Larrakia calendar

O Gulumirrgin é unha lingua prácticamente extinta. Segundo o ethnologue só tiña 26 falantes no 2006. O seu territorio, no norte de Australia, na veciñanza de Darwin. No ano 1972 un numeroso grupo de indíxenas presentou ante a raíña de Inglaterra un documento baixo o título Gwalwa Daraniki! (A Nosa Terra!) e forma parte dunha dura loita dos aborixes para recuperar os seus territorios.
O calendario Larrakia é unha bonita aplicación na que podemos navegar polas sete estacións desta cultura que se transmitían xeneración a xeneración. O calendario é moito máis que unha sucesión temporal, contén lendas e ensinanzas. Ten un total de sete estacións e cada unha delas está asociada ás plantas e animais que se podían recolectar e cazar en cada momento. Por exemplo os larrakia tiñan completamente prohibida a caza das tartarugas verdes de mar na época reprodutiva.
A aplicación dá acceso a outros calendarios, xa non dixitais. En todos eles móstrase a íntima relación entre a lingua e a terra. Cando se perde unha, tamén se perde a outra.

Audiobiografía de D. Olimpio

O pasado martes 29/11/16, tal e como informabamos ese mesmo día, a Asociación Cultural Vagalumes organizou un certame de teatro en homenaxe ao mestre Olimpio Arca Caldas. A xornada puido celebrarse grazas ao traballo realizado desde os centros da Estrada. A pesar de que non tiveron moito tempo para preparar os traballos que presentaron ese día o resultado foi magnífico. Isto significa que hai moito profesorado con técnicas, coñecemento e unha enorme capacidade de traballo. Un traballo que, por certo, non é recoñecido  desde a administración educativa. É tempo que non se remunera en forma algunha polo que deberiamos, polo menos, ter algunha canle de recoñecemento ao profesorado por parte dos pais dos rapaces que participan en actividades coma esta.
Non hai gravación das obras que se representaron, polo que non se poden compartir dixitalmente. Porén si que o podemos facer cunha das achegas. Olimpio Arca foi profesor e director do CEIP de Figueroa (A Estrada), e este agasallo que se presentou o pasado martes e que compartirmos aquí, traballado polos nenos de 6 anos dese colexio, é unha perla que mostra ata onde pode chegar o ronsel dun bo mestre.

O meu “Poema á muller galega”

por Marta Dacosta, en Terra e Tempo:

Sei que foi cando comecei afondar no pensamento creativo de Pilar Pallarés que cheguei ao libro A experiencia de ler do irlandés C.S. Lewis, un autor que talvez non é ben coñecido, mais que se dicimos que foi contemporáneo e amigo de Tolkien e autor de obras que as e os máis novos coñecen ben como As crónicas de Narnia ou O príncipe Caspian, comezamos situar. Estes días volvín a esa experiencia de ler mentres redactaba o relatorio sobre Manuel María para o Simposio que a RAG lle está a dedicar.

A lingua das tumbas

por Xosé Antón Jardón, no Praza Pública:

"As campás da catedral iniciaron o toque da agonía, o laio funeral por unha alma a punto de render contas” (Ilustrisima, Carlos Casares).

Da arañeira 002

Teranyina

• Xuntanza de Prolingua, 02/11/16, por Suso Acevedo en El toupo que fuza
• ¿Canto falta para a normalización?, 03/11/16,por Laura Rubio, en Literatura Galega XX
• A normalización da Literatura Galega, 03/11/16, por Aida Barros en Lingua e Literatura I
• A Literatura Galega, unha literatura non normalizada, 03/11/16, por Alba Vicente en Lingua e Literatura I
• Pasou o VII Día da Ciencia en Galego…,05/11/16 por Marlou
• Tres noticias e un discurso, 06/10/16, por Fidel Vidal en Café Barbantia
• A normalización da literatura galega, 08/11/16, no Bico da Ría
• O galego, “another language” en Galiza, 08/11/16, por OscarIglesR no Bico da Ría
• A situación lingüística española, 09/11/16, por Paula Cambeses no Bico da Ría do IES Félix Muriel (Rianxo)
• AdmirAcción, 09/11/16, por Elena Vázquez Cendón en El Correo Gallego
• Documentais sobre mulleres galegas, 12/11/16, MaOs
• É a kiteratura galega unha literatura normalizada? 13/11/16, por Victoria Pereira en Lingua e Literatura I
• É a literatura galega unha literatura normalizada?, 13/11/16, por María García en Lingua e Literatura I
• É a literatura galega unha literatura unha literatura normalizada?, 13/11/16, por Bernal Muíños en Lingua e Literatura I
• A Literatura galega, unha literatura non normalizada, 13/11/16, por Paula Cambeses en Lingua e Literatura I
• É a Literatura Galega unha literatura normalizada?, 13/11/16, por Alicia Fernández Insua en Lingua e Literatura I
• A CIG-Ensino vén de presentar recurso perante a Consellaría de Educación para que, como mínimo, garanta o mesmo número de horas de docencia en galego que en español, 15/11/16, CIG-Ensino
• Dúas paixóns unidas: maxia e encrucillados, 15/11/16, por Calos L. Medrano en Xogos de Lingua
• Evolución dos 10 nomes máis populares en Galicia entre 2000 e 2015, no ILG
• Conciencia en galego, 16/11/16, por Manuel Arca Castro en Derrubando isoglosas
• Quedam poucos como Narf, 16/11/16, por Alfredo Ferreiro, O levantador de minas

O mestre Don Olimpio

por David Otero, en Tabeirós Montes:

Esencialmente e fundamentalmente foi mestre. Toda a súa actividade, facer e creación, estivo presidida pola sustantividade da educación. Non foi un simple funcionario do ensino. Viviu a educación como xeito de abrir camiños, de alumar vidas e horizontes, e establecendo na liberdade a pluralidade de referentes para conductas e actitudes que consolidan o sentir liberdade. Sempre mantivo a idea de levar consigo, a carón e nunca en fronte, a persoas, a nenas e nenos, a mozas e mozos, e non simplemente alumnado. Por iso el mesmo nesa tarefa común compartida, ensinando, aprendeu dúas veces. As mellores competencias.

Sicixia

por Francisco Rodríguez, en Terra e Tempo:

É grato ter boas novas. Noticias que falen da nosa capacidade como pobo. Dá satisfacción saber de obras e actividades que expresan autoestima, confianza no país, esforzo e vontade de valernos por nós mesmos en todos os ámbitos. Nunha palabra, constatar que existimos como pobo que desexa seguir sendo, acadando un nivel de conciencia e responsabilidade que desenvolva todas as nosas capacidades, en todos os aspectos.

Youtubeiras vs. Rede de Dinamización Lingüística

YOUTUBEIR@S, Concurso de vídeos na Rede from Illa Bufarda on Vimeo.

Youtubeir@s  nace coa vontade de fomentar a creación de vídeos en galego, tanto de opinión (vídeo-opinarmos) como videotitoriais (vídeo-facermos), para a súa difusión en Internet. As bases explícanse neste mesmo vídeo que compartimos aquí. Ademais ofrécese a posibilidade de formación para a vídeocreación.
Trátase dunha iniciativa dos servizos de normalización lingüística dos concellos a Baña, A Coruña, Ames, Carballo, Mazaricos, Ourense, Pontevedra, Ribadeo, Santiago de Compostela, Teo e O Grove; ademais das universidades galegas. Cada vez que se pon en funcionamento unha destas propostas faise máis evidente o contraste coa inanición da Rede de Dinamización Lingüística (RDL). A posta en escea das Youtubeir@s é alegre, enérxica, a toda cor. Pola contra, na RDL só atopamos tristes PDFs baleiros completamente de contido. Se desde Youtubeir@s se proxecta unha imaxe dunha sociedade dinámica e activa, paradoxalmente a chamada Rede de Dinamización susténtase nun tipo de organización pesada, inamovible e anticuada e que se dirixe a unha socidade que comparte os mesmos adxectivos. A RDL quer retratarse como un ente para a formación permanente (sic) cando hai 5 anos que non convoca ningún tipo de actividade formativa. O bo criterio das Youtubeir@s fixo que non se nos presentaran como un simple concurso audiovisual, senón que na xenética do mesmo está a formación na videocreación.
En definitiva, a escura  RDL está sustentada co orzamento da política lingüística da Xunta e resulta ser máis ben un elemento de freo á normalización, mentres que as Youtubeir@s que revalorizan a lingua co achegamento ás TIC, tiveron que traballar cun complexo entramado de SNL de entidades locais e universidades para financiar un proxecto ilusionante e cheo de luz.

Canto te quero, avoíña! Que bo es, avoíño!

por Xabier P. Docampo, no Sermos Galiza;

Benquerida amiga, prezado amigo: Raro é o día que non nos atopamos pola rúa, entre que estamos xubilados e o médico mándanos andar, os nosos camiños entrecrúzanse moitas veces e con frecuencia ti levas contigo ao teu neto, á túa netiña. Eu párome contigo, xaora, somos amigos de vello, e falamos, sempre en galego, ti sabes que eu fágoo sempre e ti, comigo, tamén. E tamén lle falo ao neno ou á nena que acompañas, porque os pais están traballando e ti cóidalo mentres eles non volven do seu labor ou lévalos e tráelos á escola ou a piano ou a natación..., dicía que eu tamén falo co teu neto, coa túa neta. A verdade é que tampouco vou moito máis aló das frases tópicas destes casos, da que a máis socorrida é «como te chamas?», «Como te llamas?», asegundas ti, como se a criatura fose parviña e non me entendese. Desengánate, meu benquerido amigo ou amiga, enténdeme perfectamente, e único que estás a facer e empequenecer o seu mundo interior, restándolle saber.

“¿En castellano también vale?”

por Laureano Araújo, na Praza Pública:

Son miles os docentes que imparten clase en galego e lle escoitaron preguntar isto a máis dun alumno durante unha proba escrita. Para ese alumno non é obvio que unha pregunta formulada en galego se contesta en galego; de feito, consciente da posibilidade que ten de escoller entre dúas linguas, verbaliza a súa opción por unha delas en detrimento da proposta polo profesor. Para el, a escolla é por completo aproblemática: nada hai no seu mapa intelectual e emocional que lle cree o máis mínimo conflito. Destápase así como o vehículo perfecto do proceso ideolóxico de substitución lingüística que a nosa sociedade, co inestimábel impulso das institucións e dos medios de comunicación mainstream, leva a cabo dun xeito sistemático en nome do bilingüismo, un dos máis demoledores conceptos fetiche da corrección política patria.

O teatro de Olimpio Arca

Foto da A.C. Vagalumes

Xa temos feito referencia por aquí moitas outras veces ao mestre Olimpio Arca, e nunca sobra facelo. Hai uns días o Concello de Cuntis, do que era orixinario, presentaba un libro na súa Homenaxe. O ano pasado a Asociación Cultural Vagalumes recordábao nunha xornada adicada a unha das súas grandes teimas: a recuperación e revitalización do patrimonio cultural tradicional. Este ano repítese a homenaxe, pero como Olimpio era un home multifacético, nesta xornada farase referencia a outra das actividades que, de seguro, lle levaron máis satisfación ao mestre de Couso, o treatro infantil. El foi autor de varias obras que representou co seu alumnado.
Isto foi o que levou á A. C. Vagalumes a chamar aos centros escolares da vila da Estrada para representar algunha das obras de Olimpio. O acto terá lugar no Teatro Principal da Estrada a partir das 19:00. Ao finalizaren as representacións haberá unha pequena rolda de debate sobre o teatro escolar e o seu papel dinamizador da cultura. a lingua e a aprendizaxe.

Muiñose

Así nos conta o IES Otero Pedrayo (A Coruña) en que consiste a mitose, a ritmo de muiñeira.
O vídeo xa ten o seu tempo, pero eu non batín con el ata estes días.
Aproveito a entrada para recordar que o Departamento de Matemáticas deste centro vén publicando unha revista escolar de matemáticas desde o ano 2000.

Narf, alma xemelga e viaxeira

por Uxía Senlle, en La Voz de Galicia:

O Fran Pérez, Narf, foise coa lúa grande.

Fran (Narf): “Oín dicir que non ías andar máis por aquí”

por Xoán Carlos Garrido Couceiro en Terra e Tempo:

Dicíase aquelo de que a “arte pola arte” era reaccionaria e que o revolucionario era aturar a un autor “engagé”. Entón coñecemos a Fran e cambiou todo o que pensábamos ao respecto.

CienciaNOSA e o Proxecto Funil

O Proxecto Funil presentouse no XXIX Congreso ENCIGA celebrado os días 17, 18 e 19 de novembro no IES Xulián Magariños (Negreira). Por esta noticia chegamos ao portal CienciaNOSA, o escaparate dun grupo de innovación docente que desenvolve a sua actividade en tres liñas fundamentais das que Funil.gal forma parte importante:
i) Didáctica da Química, coa elaboración de novos materiais docentes incluídos novos materiais audiovisuais como ferramentas docentes;
ii) Historia da ciencia e patrimonio histórico-científico galego, cun traballo de concienciación da importancia do legado científico e unha posta en valor do traballo das científicas e dos científicos galegos;
iii) Mulleres e ciencia, mediante a inclusión da perspectiva de xénero na docencia.

O Proxecto Funil susténtase en dous tipos de recursos: un libro electrónico de prácticas de laboratorio de química e unha serie de vídeos onde se visualizan os procedementos,as técnicas e o desenvolvemento práctico no laboratorio de química, as operacións básicas e de certas preparacións elementais.
Só nos queda dar os parabéns e o agradecemento de todos os que respectamos e amamos a lingua galega aos colaboradores do Grupo CienciaNOSA.
Velaquí, xa que logo, unpar de fontes de recursos de enorme calidade e con vontade normalizadora. En consecuencia, o X premio Luísa Vilalta foi parar a este proxecto, que está financiado pola Comisión Interuniversitaria de Política Lingüística da que forma parte a SXPL. Nunca, desde a SXPL  se fixo promoción, nin tan siquera noticia, destes gorentosos traballos. Sospeitoso, non?

Como mostra do enorme poder normalizador vai un segundo vídeo coa terminoloxía propia do material de laboratorio.

'O galego non para', desde Chapela

Teño que confesar que cando vin no blogroll que teño aquí á dereita o anuncio do ENDL do IES de Chapela para facer un mannequin challenge, non ventei nada. E iso que os antencedentes xa me tiñan moi avisado: Eu falarei, Celso Emilio, ferreiro das palabras aceirudas, ou TERRA (vídeoclip en lingua de signos).
Increíble, pero volveron a achegarnos unha nova xenialidade. Destaco estas súas palabras:

non estamos dispostos e dispostas a que a nosa lingua se conxele como un obxecto de museo.

Nota mental: cando volva a ver unha nova entrada no Berete, andarei á espreita

A ciencia en galego no IES Antón Losada

Son moitas as razóns polas que me encantou o vídeo. A primeira, porque se repasa o fundamental das actividades que se realizaron no meu novo centro, o  IES Antón Losada (A Estrada), para celebrar a xornada da Ciencia en Galego, instituída para poñer en evidencia a exclusión da lingua galega que impón o funesto decreto de plurilingüismo. En segundo lugar porque o vídeo está moi ben realizado: créditos, títulos, cortes, música,... Un exemplo máis do enorme e excelente traballo que se realiza decote nos ENDL dos centros escolares. Por último, unha razón particular, a de poder ver aos alumnado que coñezo colaborando con alegría o que debería ser o normal, actividades de aprendizaxe das ciencias na nosa lingua.
A todos os alumnos que colaboraron nas actividades entregóuselle un diploma ben guapo que poderán locir nos seus despachos cando sexan médicos, enxeñeiros, arquitectos,...

Sons no camiño

Pasado e  presente dos pobos do Val do Varón, polo que transcorría o Camiño dos arrieiros. Vellas historias e recordos mistúranse coa chegada de novos habitantes a estes lugares nos que a despoboación e o abandono fixeron estragos. Xentes que marcharon, xentes que nunca se foron e xentes que veñen de chegar aparecen no filme, que pretende pór tamén en valor a beleza deste val

Así se explica con palabras a esencia deste documental realizado polo alumnado de 4º da ESO do IES Chamoso Lamas (O Carballiño). Recibiu o 2º premio da VII edición do OUFF.
Esta peza audiovisual está sendo proxectada en diversos festivais de cine. Ben o merece.

VII Día da Ciencia en Galego: por unha lingua sen límites

Carteis do IES Losada (A Estrada

Alá foi unha xornada máis de reivindicación do galego para o seu uso na dociencia das materias científicas. Trátase dunha xornada de protesta contra un dos aspectos do funesto decreto chamado de plurilingüismo que máis prexuízos xenera.
Este ano notouse moito a falta da CGEDNL. Pola contra, a Consellería de Educación continúa a intentar apropiarse da data e a limpar da mesma todo o seu sentido. 😠
Velaquí un listado de actividades que se foron divulgando pola arañeira:

Centros de ensino

• O DÍA DA CIENCIA EN GALEGO NO IES ANTÓN LOSADA, 01/11/16, e logo!, IES Antón Losada (A Estrada)
• VII Día da Ciencia en Galego 2016, 03/11/16, da Biblioteca do IES Laxeiro (Lalín)
• Día da Ciencia en Galego, 03/11/16, basellafala, do IES A Basella (Vilagarcía)
• VII DÍA DA CIENCIA EN GALEGO, 03/11/16, O Fiadeiro da Lingua, IES Xesús Taboada Chivite (Verín)
• Guía de lectura de Ciencia en Galego, 03/11/16, biblioedlgasrevoltascabana, CPI As Revoltas (Cabana de Bergantiños)
• NOVEMBRO: MES DA CIENCIA EN GALEGO TAMÉN NO NOSO IES, 03/11/16, curtisbiblio, IES de Curtis
• Primeira Xornada da Semana da Ciencia en Galego no Losada, 03/11/16, e logo!, IES Antón Losada (A Estrada)
• Día da Ciencia en Galego, 03/11/16, basellafala, IES A Basella (Vilagarcía)
• Hoxe celebramos o noso Día da Ciencia en galego, 04/16/11, Biblioteca IES Laxeiro (Lalín)
• 2016 ano de legumes e 4 de novembro do 2016 día de xenetistas!, 04/11/16, Proxecto Ciencia Activa, Colexio Padre Feijoo-Zorelle (Ourense)
• Exposición de cartaces de Ciencia en Galego nos corredores de Primaria, 04/11/16, biblioedlgasrevoltascabana, CPI As Revoltas (Cabana de Bergantiños)
• Cadro horario do VII Día da Ciencia en Galego, 04/11/16, en Son de noso, blogue do ENDL do IES de Curtis
• Pasou o VII Día da Ciencia en Galego…,05/11/16 por Marlou
• DÍA DA CIENCIA EN GALEGO, 05/11/16, Aquisfala, IES Aquis Celenis (Caldas de Reis)
• DÍA DA CIENCIA EN GALEGO, 08/11/16, no CEIP Ramón de Valenzuela (Silleda)
• Reivindicando a ciencia en galego no IES, 08/11/16, no IES Félix Muriel (Rianxo), Bico da Ría
• CELEBRAMOS O DÍA DA CIENCIA EN GALEGO, 09/11/16, leriasdevite
• Visita guiada a MeteoCuntis, 09/11/16 do alumnado do CPI Aurelio Marcelino Rey García
• SEGUNDA XORNADA NA CELEBRACIÓN DO DÍA DA CIENCIA EN GALEGO NO LOSADA, 10/11/16, e logo!, blogue do ENDL do IES Antón Losada (A Estrada)
• VII Día da Ciencia en Galego, 11/11/16, Escola de Randulfe
• Mes da ciencia 2016. Experimentos, 11/11/16, CEIP Aurelio Marcelino Rey García (Cuntis)
• Abecedario científico en galego, 11/11/16, Bico da Ría , do IES Félix Muriel (Rianxo)
• Semana da Ciencia en Galego, 11/11/16, Xa Vedes! do Colexio Lestonnac (Ferrol)
• Conciencia en galego, 16/11/16, por Manuel Arca Castro en Derrubando isoglosas
• Día da Ciencia en Galego, 17/11/16, en Dinamiza-Normaliza, do ENDL do Colexio Quintela (Moaña) 
• ENTREGA DE DIPLOMAS DO DÍA DA CIENCIA EN GALEGO, 18/11/16, en e logho!, o blogue do ENDL do IES Antón Losada (A Estrada)
• Día da Ciencia en Galego... no Aquis, 29/11/16, en Aquisfalamos, blogue do ENDL do IES Aquis Celenis (Caldas de Reis)
• VII Día da Ciencia en Galego 2016: o vídeo, 01/12/16, na Biblioteca do IES Laxeiro (Lalín)
• Ciencia en galego, 12/01/17, da Biblioteca Brea Segade (Taragoña)

Medios

• Cruz Gallástegui: a homenaxe ao introdutor da xenética vexetal polo Día da Ciencia en Galego, 05/11/16, Praza Pública
• O Día da Ciencia en Galego recoñece a Cruz Gallástegui, introdutor en Galicia da xenética vexetal, 04/11/16, Galicia Confidencial
• O Día da Ciencia en Galego lembra a Mendel e a Cruz Gallástegui, 04/11/16, Cultura Galega (CCG)
• Día da Ciencia en Galego, 04/11/16, Botóns

Narf: o caldo da casa

Onte chegounos a noticia do falecemento de Fran Pérez, máis coñecido polo seu nome artístico, Narf.
Para unha crónica chea de coñecemento e sentimento, a de Montse Dopico, no dixital Praza Pública.
Aquí traemos unha pequena entrevista que lle fixeron hai medio ano canda Uxía os rapaces de 4º da ESO do IES Chano Piñeiro (Forcarei). Os músicos foran alí a presentar o seu disco Baladas dunha Galiza imaxinaria e ao rematar comenzaron esta conversa que é unha lección de orgullo polo propio. Narf explica como se lle queres mostrar a alguén de fóra o que ten valor para ti, non o vas levar ao Mcdonalds, vas levalo a tomar un caldo da casa. O mesmo pasa coa cultura, coa lingua,.. con todo.
Velaí onde estaban as raíces da música de Narf. No mesmo lugar no que residen as balada das nosa Galiza imaxinaria, a única Galiza real.
Cando así se explicaba Fran Pérez, seguramente non se decataba de que se estaba definindo a si mesmo. El é ese saboroso caldo feito coa receita da avoa.

*Arosa unha e outra vez

A Lei de Normalización Lingüística só ten un artigo prescritivo para o uso do galego. O resto son recomendacións, indicacións de non prohibición: poderase redactar, promoverán, poderanse realizar, recomendará, tamén é oficial, será mérito...., Únicamente o artigo 10 é asertivo: "Os topónimos de Galicia terán como única forma oficial a galega". Posiblemente por esta circunstancia hai unha maior sensibilización fronte aos esnaquizamentos toponímicos que fronte a outros ataques á lingua. Con todo hai zunantes teimudos en estragar tamén os topónimos pola vía que sexa. Un ano detrás doutro, distintas feiras celebradas en Fexdega, chegan con este insulto aos galegos, que por ser repetido e continua é aínda máis grave. Neste caso podemos ver a carón dun colector de lixo o anuncio de *Arosa Novias. Quizais o lugar non podería estar mellor escollido.

Canto ao idioma galego do Santiago Futsal

Chegan a esta xanela moitas contribucións de centros escolares sobre a reivindicación da lingua. En certos ámbitos case non existen como é o caso da administración de xustiza. Noutros, como o deporte, parece como se a lingua fose algo completamente alleo. Como se os deportistas non falasen, ou mesmo como se non soubesen ler. Velaquí un caso que debería darse con máis frecuencia. Os xogadores do club de fútbol sala Santiago Futsal, coa Praza do Obradoiro de fondo, fan unha lectura de poesías de Manuel María de reivindicación do galego.

Canto ao idioma galego

Idioma meu, humilde, nidio, popular,

Labrego, suburbial e mariñeiro

Que fas avergonzar

ao burgués, ao señorito e ao tendeiro:

levas sangue do povo

e raigañas escuras

que anuncian un día novo

sen mágoas nen tristuras.

Idioma proscrito,

asoballado,

soterrado,

refugado,

negado

como a pobreza e o delito,

fala do emigrante e do maldito:

só resoas nos lares

das xentes populares.

Ti tes que rexurdir puro,

poderoso, enteiro .

para erguer noso futuro

de povo absoluto e verdadeiro

Neste outro vídeo recitan Canción pra agardar un novo día
Parabéns a Santiago Futsal pola iniciativa.

O polbo Po apréndenos a atar os cordóns

A mascota do programa Apego é o polbo Po. Acertado nome pois a zunia antigalega vai chamarlle "pulpo Polvo" co cal soará como se estiveran arremedando a Argimiro Marnotes. 

O caso é que o polbo Po estréase neste vídeo explicándonos como se atan os cordóns. Todo pai saberá que é unha conquista descomunal pasar esta etapa polo que esta axuda será benvida por toda a poboación que viva a crianza.

Os xeranios do Señor Alfonso

Un enorme traballo, e segundo os autores, unha curta moi curta. Trata sobre a comprensión, os coidados e o cariño. Co telón de fondo do despoboamento do rural, dúas xeracións que se atopan, dous mundos que se xuntan e que non se esquecerán xamais. Producida polo  Cole de Cea, -CPI Virxe da Saleta (Cea)- e gañadora do 1º premio #OUFFescola no Ourense International Film Festival
Vía Trafegando Ronseis

Arrolos de Rianxo vs. chirimbolos da Xunta

Na parte positiva
Ao ver que o IES Félix Muriel (Rianxo) vai colaborar cun proxecto iniciado polo concello chamado Arrolos de Rianxo, tiven un flash de memoria que me lembrou que lera algo sobre o asunto no Sermos. Trátase de identificar a aqueles veciños que teñan coñecemento destas cancións de berce para gravalos e divulgalos polas redes sociais. Con esta finalidade Arrolos de Rianxo abriu unha conta de facebook e outra de twitter.
O vindeiro ano preténdes publicar un CD co material recollido. Polo momento podemos acceder a un listado de gravacións na plataforma soundcloud.
Arrolos de Rianxo ten un precedente nunha das iniciativas de Apego, un programa colectivo parido pola CTNL, para formentar a transmisión interxeneracional do galego.

Na parte negativa

Sacada de aquí

Este verán os medios afíns ao réxime fixeron noticia dun plan de dinamización da natalidade que comenzaría por unha cesta de benvida para os bebés, que a pesar de ser únicamente un contedor cutre de material de propaganda , acabou divulgándose como se en realidade fose a famosa caixa finlandesa. Xa desde o principio houbo quen avisou de non era outra cousa que un foguete electoral. Pero o peor do seu contido explicóunolo Nel Vidal neste artigo. A caixa inclúe un CD  con cinco cancións de berce en castelán. Isto é o agasallo da Xunta nunha Galicia na que menos do 10% dos rapaciños dan os seus primeiros pasos en galego. Está clara cal é a dirección da política lingüística. Moita gabanza e lavado de cara diante das cámaras e unha toma de decisións dunha xenreira e un radicalismo propios do Ku Kux Klan.

Cruz Gallástegui, e a manipulación da Xunta, protagonistas do VII Día da Ciencia en Galego

Este ano, nunha VII edición das xornadas do Día da Ciencia en Galego na que botaremos moito en falta a organización da Coordinadora Galega de ENDL, propúxose adicar a xornada a Gregor Mendel como figura internacional, e a Cruz Gallástegui no ámbito galego. A escolla ten que ver coa decisión da ONU de celebrar o ano 2016 como ano internacional dos legumes.
Lembremos que o Día da Ciencia en galego foi instituído para protestar contra a política lingüística do PP, quen decidiu prohibir o uso da lingua galega nas aulas de ciencias. A manipulación da xornada por parte da Xunta parece que non coñece límites. Este ano a Secretaría Xeral de Política Lingüística creou unha páxina con menos contidos que esta entrada e á que é case imposible acceder xa que non se divulgou por sitio ningún. Tamén recolleu un listado de actividades en relación coa ciencia realizadas nos centros escolares, pero son todas actividades realizadas o curso pasado, ou hai xa dous anos, como é o caso deste traballo do IES A Basella (Vilagarcía) ao que agora fai referencia a SXPL, ou o deste do CEIP Quintela (Moaña),... e así outros máis.
Para testar o compromiso da Xunta coa normalización lingüística no ámbito científico, basta ver como se anuncia na Rede de Bibliotecas Públicas o mes de novembro como mes da ciencia en galego: cunha ligazón á biografía da arquitecta Isabel Aguire... en castelán. Non podo deixar de preguntarme por cales serán eses libros de ciencia en galego que hai nas bibliotecas públicas. Hai algún? Promocionou a Xunta a súa edición? Cando? Non será que o funesto decreto de plurilingüismo aniquilou os poucos contidos de ciencia en galego que existían ata o ano 2009?

Notas sobre Cruz Gallástegui
Cruz Gallástegui Unamuno. Enxeñeiro agrónomo e xenetista. O mago das espigas, Urbieta Balado, Ana Isabel, Fundación Barrié (2010)
Cruz Gallástegui, Galipedia
Cruz Gallástegui Unamuno introdutor do millo híbrido e renovador da agricultura galega, Díaz-Fierros Viqueira, Francisco, Álbum da ciencia, CCG (2013)
Con Cruz Gallástegui, de Salcedo a Compostela, La Cueva de Zaratustra
Misión biológica de Galicia, é un exemplo da exclusión do galego practicada sistemáticamente polo CSIC. Temos contidos en inglés pero non en galego.

Vídeos
Don Cruz Gallástegui: O creador da Misión Biolóxica de Galicia
Historias de Galicia 18. As causas das cousas

"Astronomía a ollo ceibe" por Martin Pawley

Nas mañáns dos sábados hai unha sección de astronomía na programación de Radiovoz, A noite necesaria. Grazas a un chío da Agrupación Ío souben da subida do podcast do que Martin Pawley contou sobre Ramón Mª Aller no programa do pasado 03/04/16.
Pawley falou sobre todo de "Astronomía a ollo ceibe", o libro que Aller, da man do Seminario de Estudos Galegos, esperaba publicar no ano 1936 e que, de non ser polo golpe de estado dese ano, sería o primeiro libro de divulgación científica en galego. Insistindo sobre este tópico, e lembrando os artigos que entre os anos 1931-1934 escribiu o astrónomo lalinense na revista relixiosa Logos, Pawley chega a revindicar a figura de Aller como protagonista dun futuro Día das Letras.
O corte é realmente divulgativo e entretido.


Non sería mala idea reproducir este podcast como actividade para celebrar o Día da Ciencia en Galego, agora que a CGENDL anunciou o seu cese de actividades. Lembremos que a CGENDL foi a maior impulsora desa celebración na que se denunciaba a expulsión do galego das aulas das materias científicas.

Da arañeira 001

Da Galipedia

• Hai futuro para o galego?, xx/10/16, polos alumnos de bacharelato do IES Félix Muriel (Rianxo)
• Cinco anos de dúbidas, 06/10/16, por César Lorenzo Gil, en Dúbidas do Galego
• LIBEREMOS O GALEGO!, 04/10/16, As arañas do CEIP A Lomba (Vilagarcía)
• Nace 'O Papagaio', xornal para nenos e nenas de primaria e secundaria, 06/10/16, Praza Pública
• A Consellaría do Mar edita un libro en castelán destinado ás crianzas para que coman peixe, 08/10/16, Sermos Galiza
• Nós somos os libros de Agustín que lemos, 10/10/16, en Lingua de Negueirós (Soutomaior)
• Fenda de lectura, 11/10/16, por M. Bragado, en Brétemas
• O infinitivo conxugado, 13/10/16, por César Lorenzo Gil en Dúbidas do galego
• "Bala perdida" en álbum ilustrado (2º ESO), 14/10/16, na Biblioteca do Laxeiro (Lalín)
• O retroceso do galego na infancia, en 11 gráficos, 16/10/11, no Praza
• A Plataforma Galega en Defensa do Ensino Público (PGDEP) valora como un rotundo éxito a xornada de loita contra as reválidas, 27/10/26, Plataforma Galega en Defensa do Ensino Público
• Prolingua 7 anos despois, 30/10/16, por Pilar Ponte, A Profa
• Prolingua, 30/10/16, por Xabier P. Docampo, no seu blogue

Coñécesme?

Orixe da imaxe

Cando visitei Pontevedra este pasado venres comencei a ver uns enormes retratos por todas partes. En total colocaron 104 nunha excelente campaña de promoción do comercio local.
En cada cartel podemos ver a un (ou varios) comerciantes que nos atenden nos locais da cidade. Visibilízase así un comercio próximo e destácase a fiabilidade desa persoa que leva o negocio fronte á frialdade das grandes áreas comerciais e das multinacionais. Éstas non teñen cara.
A campaña dá no albo.
Pero aquí quería destacar outra virtude máis da campaña Coñécesme?: ten a virtude de pasar desapercibida. Si, é unha virtude que ao vela non non decatemos que nos están enviando esta mensaxe de confianza en galego; e isto faise nunha actividade promocional dun sector tan desgaleguizado como é a do comercio das cidades.
Por se isto non fose suficiente, as fotos, de Miguel Vidal, merecerían por sí mesmas unha visita. A exposición permanecerá colgada ata o mes de xaneiro. Non desaprovietedes a oportunidade.

Máis
E ti, coñécesme? Pontevedra Viva
Pontevedra. Capital Shoping [web]

Quando a emoção entra pola porta…

por Valetim Fagim,no Sermos Galiza:

… a razão, a experiência e a intuição saem pola janela. Assim reza um provérbio hindu.
Quando dou uma palestra sobre a estratégia internacional para o galego costumo começar com um jogo. O tal jogo está no início do livro O galego é uma oportunidade.

Galaxia Casares

Aínda sendo un centro que recolle alumnado da periferia da cidade, o uso do galego entre o alumnado está en declive, polo que o ENDL do IES Carlos Casares (Vigo) argallou un proxecto que recibiu un dos premios que concedía a SXPL o curso pasado á innovación educativa. O seu título é Galaxia Casares, e agora que sabemos que o vindeiro Día da Letras está adicado a este escritor incrementa máis aínda o seu interese.
Ao consultarmos o blogue que elaboraron no IES Carlos Casares veremos diversos traballos do alumnado arredor da obra do autor de Vento ferido. Algúns deles son orixinais manualidades inspiradas nos textos de Casares [1, 2, 3] e teñen toda a pinta de pequenas alfaias.
O máis elaborado do material deste proxecto son un par de curtas inspiradas na obra literaria de Casares. Unha delas foi gravada no literario café Badía; na outra, que é a que presento aquí, algúns personaxes do imaxinario de Casares encóntranse na cafetería do instituto, entón....

Vídeoblogue de Marcos Maceira

O portal de Nós televisión acaba de incorporar unha nova cara á súa Rede Galega de VideoBlogues. Trátase da de Marcos Maceira, o presidente da Mesa, quen se estrea nesta etapa cun vídeo no que invita a reclamar a atención en galego como garantía do emprego na nosa terra.
Teremos que estar atentos ás súa entregas.

Coa lingua de fóra

Quempallou disólvese pero déixanos perlas coma esta. Quédame a mágoa de non tela colgado antes por aquí.

Ciencia na rúa 2016 do IES Elviña

O pasado 7/05/16 celebrouse na Coruña a XX edición do Día da Ciencia na Rúa. Neste vídeo podémonos achegar ás actividades nas que participou o IES Elviña.[1]

A situación sociolingüistica do galego dentro e fóra de Galicia

Para ver esta fin de semana.
Xosé Henrique Costas, profesor da Universidade de Vigo, impartía hai tres anos (concretamente o 03/10/13) esta conferencia na Facultade de Letras da UPV/EHU na que fai un repaso da situación sociolingüística do galego, primeiro en Galicia, mais tamén noutros territorios. A conferencia é un moi bo resumo da situación do galego na actualidade. Ademais explícase moi claramente como os gobernos do PP impuxeron unha política de ataque radical á nosa lingua. Outra cualidade é que a pesar do tempo transcorrido, todo o que se di segue tendo plena vixencia na actualidade.
Un atractivo engadido que ten a conferencia é o de explicar cal é a situación alén dos Ancares. Quique Costas afirma, por expemplo, que  "fóra de Galicia hai 100.000 falantes de galego que non ten ningún dereito lingüístico" (min 28). De seguido fai un exhaustivo repaso da situación en distintos lugares. Isto ten moito que ver coa avaliación que cada tres anos fai un comité de expertos sobre o nivel de cumprimento da Carta Europea das Linguas Rexionais ou Minoritarias (CELRM),

Na lingua dos defuntos

por Xosé Rodríguez, no Galicia Confidencial:

A memoria lingüística dos veciños da parroquia de San Facundo de Ribas de Miño do Concello da Paradela (Lugo) está correctamente reflectida no seu cemiterio. É un exemplo que non debera pasar desapercibido. Tomouse esta coherente decisión en 1997 cando a Dirección Xeral de Patrimonio da Xunta de Galicia dicidíu levantar os enterramentos do adro da igrexa do século XII co gallo da súa restauración; trasladou os restos a un novo cemiterio, pero tivo o bo acordo de galeguizar as lápidas.

Discriminación lingüística, discriminación racial

Spot publicitario do Ministerio de Cultura peruano no que se pon de manifesto a discriminación lingüística como un tipo de discriminación racial. Este anuncio forma parte dunha campaña de sensibilización contra o racismo que se está a desenvolver no Perú.
O 22 de xullo deste ano publicouse unha lei [1]que intenta enfrontar un problema que afecta a áis de 4 milllóns de peruanos que fala algunha das 47 linguas indíxenas do país.

As linguas do mundo

Cunha ferramenta que crea vídeos moi vistosos, Xano Cebreiro argallou este audiovisual ecolingüista.

Julian Brock, un alemán desmontando prexuízos

El gran dictat é un concurso da TV3 que se emite desde o 2009. Tal e como se pode enxergar no seu nome, é un programa de entretemento centrado nos coñecementos lingüísticos. Entre os contidos deste espazo están os anglicismos, a linguaxe coloquial, os erros de pronuncia, léxico pouco usado, o xogo do aforcado, definicións sui generis,...
Julian Brock non foi o concursante que máis tempo estivo no programa nin o que máis cartos gañou (725 €), pero posiblemente fose o que máis impacto tivo ata o momento por ser quen de desmontar moitos prexuízos. Julian é alemán, pero non ten un carácter nada seco. Os os seguidores do programa puidérono ver tocando o ukelele e cantando "L'estaca". Cargado de simpatía, cando lle preguntaron para que aprendeu o catalán, ofreceu unha resposta cargada de sorna: "para sair na tele".
Na súa canle de YouTube, Julian Brock explica as razóns polas que lle gusta o catalán, todo unha lección contra os prexuízos que determinan que as únicas linguas útiles son o inglés e o español.

O xardín das linguas bifurcadas

Foto do Queens Museum

Queens é o máis grande dos cinco distritos que compoñen a cidade de Nova York. Ten unha poboación de 2.300.000 habitantes e estímase que falan case 500 linguas das que moitas están en vías de extinción. Este é o tema que a artista Mariam Ghani desenvolveu nun proxecto que é a un tempo un mural que se pode ver no Queens Museum e un mapa interactivo accesible nesta ligazón.
A elaboración deste proxecto bebe en distintas fontes. Unha delas á a locución inglesa “s/he speaks with a forked tongue”que fai referencia a quen fala cun dobre sentido. Cando nos referimos á expresión "lingua bífida" pensamos na lingua das serpes. Ademais de estar partida en dous, unha outra característica do órgano destes animais é a de estar en continuo movemento. Mariam Ghani transpón a idea de movemento ao do cambio continuo de lingua propio dos inmigrantes, así a ofrece a locución con outro significado. Os inmigrantes viven nun mundo que se move continuamente entre dúas linguas, a súa propia e a do lugar no que residen. Especial atención merecen as linguas que corren perigo de morte. Mariam Ghani identificou 59 delas en Queens e a elas fai referencia este proxecto, nunha  homenaxe aos procesos de revitalización e do despertar da conciencia política que precisan.
No mundo fálanse unhas 6000 linguas. Segundo a UNESCO hai máis de 2500 en perigo de extinción., 574 deles en estado crítico. En contraposición a un triste panorama de uniformización a artista reclama que o futuro non está escrito. Así sucedía no conto de Borges "El jardín de los senderos que se bifurcan", de onde recolle o título e o concepto fundamental do proxecto "O xardín das linguas bifurcadas".

Retallo do mapa

Se alguén con certos coñecementos matemáticos ve a obra, seguro que pensa nos diagramas de Voronoi. Para quen non os coñeza, o artigo Voronoi no Courel, é unha excelente introdución ao tema. Pois efectivamente, estes diagramas foron unha fonte e inspiración da artista á hora de confeccionar a obra. E está ben dicir inspiración porque de ningunha maneira o resultado pode tomarse como unha teselación de Voronoi. Basta ver que algunha fronteira entre dúas rexións non é un segmento recto, senón unha liña quebrada, imposible nun diagrama de Voronoi stricto sensu.
As matemáticas foron empregadas na confección do mapa noutro sentido. Para determinar a área correspondente a cada unha das rexións do mapa utilizouse unha fórmula:
$$e\cdot ln\left( p \right) $$
onde e representa o número que o Ethnologue lle outorga á vitalidade da lingua. É unha cantidade entre 0 e 10. O 0 asignaríaselle a unha lingua de uso internacional e o 10 significa que a lingua está morta. p indícanos o número total de falantes que se estima ten a lingua. Na fórmula emprégase o seu logaritmo neperiano, quizais para ter un número máis manexable. As 59 linguas representadas no xardín de Mariam van do livoniano (con 5 falantes) ao guaraní (case 5 millóns de falantes). Ao calcularlle o logaritmo neperiano o rango oscila  entre o 1.61 e o 15.42. A fórmula usada non parece ter ningún significado claro. Trátase do produto de dous números, onde o primeiro crece a medida que empeora a vitalidade da lingua e o segundo crece co número de falantes da mesma. Teñamos presente que para obter o número e da escala do Ethnologue tivo que terse en conta o segundo parámetro.
As cores de cada polígono foron escollidas segundo un criterio de xenética das linguas. Aquelas linguas próximas estarán próximas na paleta de cores. Por exemplo, o ladino e o romanche aparecen en tonalidades de laranxa. Unha lingua como purépecha, sen parentesco coñecido con ningunha outra, como o euskera, aparece en cor grisácea.
Cando accedemos ao mapa interactivo podemos ver información sobre cada unha das 59 linguas recollidas neste proxecto: a familia lingüística á que pertence, os lugares nos que se fala, o número de falantes, o seu número de vitalidade do Ethnologue, un barrio de Queens no que se fala esa lingua e un recurso audiovisual da mesma, normalmente un vídeo.  Por exemplo, no caso da lingua istrio-romanesa e nalgún outro, tivo que conformarse cunha ligazón a un portal con audios . Un bonito xardín para visitar.

O proceso de exterminio do galego no ensino infantil

Vía Saborea a lingua chegoume este vídeo no que se fala de que cada vez a familia vai perdendo máis peso na etapa de educación infantil e que a escola ten un papel fundamental para fixar o idioma propio. A situación é tan grave que a RAG denuncia o estado de precariedade dos materiais en galego para esta etapa educativa. Como sempre, en castelán, non hai proglema, nunca hai problema. Por algo será.
Isto vén a conto de que o pasado xoves a RAG acolleu a presentación do número 65 da Revista Galega de Ensino centrada especialmente na lingua na educación infantil.  De todos é sabido que o terrible decreto 79/2010 e as políticas montadas derredor del destrozaron os poucos avances que ata ese momento se fixeran para mellorar o nivel de uso e apego á lingua galega nas primeiras etapas do ensino.
Entre os artigos da revista (dos que (Praza Pública publicou un bo resume) hai un do sociolingüista da RAG, Xaquín Loredo,quen conclúe que os procesos castelanizadores teñen un impacto maior nos rapaces máis novos. O panorama non está para mirar para outro lado e deixar as cousas como están xa que segundo este sociolingüista só se lle transmite a lingua galega a un terzo dos nenos nados no século XXI e esta cifra baixa a un 20% cando falamos da socialización destes mesmos nenos. Hai un par de anos, na X edición do  curso de verán que organiza a CTNL, que estaba adicado á transmisión interxeneracional do galego, este mesmo autor xa adiantaba boa parte do que volveu a comentar estes días. Así que o conto non é novo, e cómpre denuncar, unha vez máis, a absoluta inanición o recruamento do ataque da Xunta e a Secretaría Xeral de Política Lingüística nas súas políticas contra o ensino na nosa lingua, especialmente graves na primeira etapa.
Quizais non sexa este mal momento de recordar o que contaban sobre o tema Valentina Formoso e o propio Xaquín Loredo nas nomeadas xornadas:

Liberemos o galego!

A mensaxe é un acerto pleno. Feito no CEIP A Lomba (Vilagarcía)
Vía CGENDL

En galego,... máis e mellor!

Nº 62 outubro 2016 en galego,. from ceiprandufe

É unha referencia para os ENDL, o boletín do CEIP de Randufe (Tui) leva editando o seu boletín "En galego,... máis e mellor" unha chea de anos. Estou seguro que todo aquel que dera dous pasos no traballo normalizador dun centro de ensino coñece a publicación. Cando esta Carta Xeométrica botou a andar xa saíran xa polo menos unha ducia de números. Non é nada fácil manterse durante tanto tempo, tal e como o fan con este boletín desde ese colexio, e moito menos nestes tempos nos que difundir e demostrar unha actitude de amor e afouteza pola lingua propia está desde mal visto ata penalizado desde os sumidoiros do poder.
Hoxe práceme comentar o feliz encontro da publicación do colexio de Tui con este blogue. No nº62 do boletín do colexio fan referencia a unha entrada de hai uns días na que comentaba unha viñeta do caricaturista Luis Davila. Só podo facer unha cousa, agradecerlle a Ricardo Alonso a mención e felicitalo polo seu labor nesas terras do sur da provincia.